Niewielkie, zabytkowe miasto, którego najstarsza część leży na lewym brzegu Nysy Kłodzkiej. Zostało założone przez Polaków- a właściwie Polan- jako gród obronny w Górach Bardzkich. Niegdyś zamieszkiwane było głównie przez ludy słowiańskie. Wspomniany Gród miał zostać zniszczony zaraz po najeździe czeskiego księcia Brzetysława I.
To, czym Bardo może pochwalić się na tle turystycznym, to wykonana z drewna figurka Matki Bożej. Rzeźba powstała w XII wieku, co czyni ją najstarszym zabytkiem na Dolnym Śląsku. Wartościowa figurka oraz jej cenna moc stały się źródłem wielu legend i opowieści.
Pierwsza, powszechnie znana historia głosi, że w XII wieku Matka Boska ukazała się młodemu chłopcu. Widząc pobożność dziecka, wręczyła mu wyrzeźbioną na swoje podobieństwo figurkę i zażyczyła sobie, by czczono ją w Bardzie.
Kolejna opowieść traktuje o czeskim rycerzu. W XIII wieku miał on przejeżdżać przez miasto i nieszczęśliwie złamać nogę. Dzięki długotrwałym modlitwom do wizerunku Matki Boskiej, jego kończyna zrosła się, a on sam szybko wyzdrowiał. To wydarzenie zapoczątkowało popularne dziś pielgrzymki do Barda.
W połowie XV wieku mieszkańcy zbudowali na Górze Bardzkiej Drogę Kalwaryjną z sześcioma kapliczkami po drodze. Tam po raz pierwszy ludziom ukazała się płacząca Matka Boża, zwiastująca zbliżające się nieszczęścia. Następnie w tym samym miejscu wyznaczono Drogę Różańcową, powiększoną o jedenaście kapliczek.
Te i wiele innych legend bezpośrednio przyczyniły się do trwającego już od 1200 roku kultu Maryjnego w Bardzie.
Dziś jest to spokojne miasto, specjalizujące się w koloniach dziecięcych. Stanowi ważny ośrodek turystyki i pielgrzymowania. Zlokalizowany jest tu także drobny przemysł papierniczy i meblarski.
Jednym z ważniejszych miejsc Barda jest Obryw Skalny z białym krzyżem. Symbolizuje on i jednocześnie upamiętnia napawające trwogą wydarzenie z historii miasta. 24 sierpnia 1598 roku, ogromna część zbocza Góry Bardzkiej osunęła się pod wpływem ulewnych deszczy. Lawina skał i ziemi runęła w dół, przegradzając koryto Nysy Kłodzkiej i tamując jej bieg- miastu groziło zalanie.
W Bardzie warto odwiedzić:
1) Bazylika Nawiedzenia NMP – Uważana za jedną z najpiękniejszych świątyń barokowych na Dolnym Śląsku. Bydynek może pomieścić aż 5 tysięcy wiernych. Na uwagę zasługuje tu bogato rzeźbiona barokowa ambona, organy, a także obrazy autorstwa największego malarza śląskiego baroku Michała Willmanna w ołtarzu głównym i dwóch ołtarzach bocznych.
2) Figurka Matki Bożej Bardzkiej – Strażniczki Wiary Świętej- Cudowna Figurka Matki Bożej jest najcenniejszym zabytkiem Barda. Ta najstarsza na Dolnym Śląsku rzeźba romańska, tzw. Madonny Tronującej, znajduje się w centralnej części ołtarza głównego bazyliki, wyeksponowana w szklanej gablocie.
3) Most Kamienny – Z mostu podziwiać można rwący nurt Nysy Kłodzkiej. Ciekawostką jest, iż w 1997 r. most oparł się wielkiej powodzi, gdy fala kulminacyjna mierzyła 11 m, a rzeka przelewała się górą mostu, zrywając niektóre z kamiennych płyt.
4) Klasztor Ojców Redemptorystów – obiekt pocysterski – Przy kościele wznosi się pocysterski barokowy klasztor zbudowany w latach 1712-1716 w miejscu dawnej drewnianej budowli, która spłonęła w 1711 r. Mieści się tu Muzeum Sztuki Sakralnej, powstałe z inicjatywy obecnych kustoszy sanktuarium – ojców redemptorystów.
5) Szopka ruchoma – Ruchoma szopka panoramiczna powstała dla upamiętnienia 700-lecia pielgrzymowania do Barda (1270-1970). Została zbudowana w miejscu, gdzie do 1803 r. funkcjonowała przykościelna krypta grzebalna dla zakonników.
6) Kasztelania – Najstarszym zabytkiem Barda są znajdujące się wzdłuż ulicy Noworudzkiej i Głównej dobrze zachowane ślady grodziska wczesnośredniowiecznego z X-XIII w. będące pozostałością zamku kasztelańskiego.
7) Kalwaria – Wznosząca się nad miastem Bardzka Góra. Kalwaria kryje w porastających ją lasach wiele tajemnic. Według podań, na jej szczycie, na początku XV w. miejscowemu młodzieńcowi ukazała się postać Matki Bożej Płaczącej.
8) Kaplica Górska – obiekt pocysterski- Za kapliczką znajduje się symboliczny kamień z odciskiem stopy, przywołującej wspomnienie o ukazującej się Matce Boskiej. W miejscu objawienia wybudowano ołtarz główny kaplicy, w którym znajduje się obecnie figurka Matki Bożej Płaczącej.
9) Wzgórze Różańcowe – Możemy tu podziwiać m.in. średniowieczny zamek kamienny czy mauretańską twierdzę. Bajkowa architektura kaplic doskonale prezentuje się na tle zieleni otaczających je lasów i malowniczych widoków.
10) Ruiny zamku średniowiecznego – W 1861 r. na zboczu Kalwarii poniżej Obrywu Skalnego odkryte zostały średniowieczne ruiny kompleksu zamkowego, który pełnił funkcję stróży obserwacyjno-obronnej. Jego zadaniem było strzeżenie traktu wzdłuż Nysy Kłodzkiej.
11) Spływ pontonowy – Ciekawą atrakcją dla aktywnych są popularne spływy pontonowe wiodący poprzez pięć meandrów rzecznych na przełomie Nysy Kłodzkiej. Odwiedzenie przystani wodnych jest interesującą formą rekreacji zarówno dla dzieci jak i dorosłych.