Bystrzyca Kłodzka

Niewielka miejscowość położona pomiędzy Górami Bystrzyckimi a najwyższym szczytem Sudetów Wschodnich (Śnieżnik, 1425 m n.p.m.), w południowej części Kotliny Kłodzkiej. Region ten od wieków był miejscem wędrówek i osiedlania się ludności- leżąca u podnóża Gór Bystrzyckich Przełęcz Międzyleska była wykorzystywana już przez starożytnych Rzymian, którzy pokonując ją docierali nad Bałtyk w poszukiwaniu cennego bursztynu.

Bystrzyca Kłodzka powstała z niewielkiej osady położonej przy trakcie komunikacyjnym. Rozwijała się stopniowo, dzięki licznym zasobom okolicznych wsi. Miasto zostało rozplanowane wewnątrz murów obronnych, wybudowanych za sprawą Jakuba Ruckera. Niedługo potem fortyfikacja została wzmocniona basztami. Jedną z nich jest tzw. Wieża Rycerska, którą można podziwiać do dziś. Powstała Brama Kłodzka wiodąca w stronę Wrocławia oraz skierowana na południe Brama Dolna.

Przy okazji wznoszenia miasta zachowano obecny kunszt urbanistyczny. Chcąc uniknąć problemów związanych z odpływem wody czy wiejącym wiatrem zbudowano rynek miasta na stoku.

Okres rozbudowy był jednym z najbardziej owocnych jakie trwały w Bystrzycy Kłodzkiej. W mieście górował szeroko rozwinięty handel solą i przyprawami korzennymi, a także rzemiosło sukiennicze. Dobra passa zakończyła się u schyłku epoki średniowiecza. W XV wieku miasto było notorycznie narażane na najazdy husyckie. Bezustannie ograbiane uległo też zarazie i klęsce pożarów. W roku 1475 spłonęło doszczętnie w całości.

Dopiero w XVI wieku Bystrzyca zaczęła z powrotem się zaludniać i nabierać życia. Przez długi okres była przedmiotem sporów między możnowładcami korony polskiej, czeskiej i książętami niemieckimi. W 1567 roku, gdy Ziemia Kłodzka stała się częścią Korony Habsburgów, miasto walczyło o samodzielność. Zyskało wiele nowych praw, takich jak np. Prawo wyższego sądownictwa. Doskonałym dowodem tamtego okresu jest zachowany do dziś kamienny pręgierz. Nowa sytuacja unowocześniła miasto- budynki drewniane zastąpiono murowanymi, brukowano ulice, zakładano wodociągi. Wybudowano również nowy ratusz.

W XVIII wieku, po trudach wojny trzydziestoletniej wzniesione zostały: posąg Trójcy Świętej w Rynku oraz kaplica Św. Floriana, przed którą wtedy znajdowała się pustelnia. Był to również okres, kiedy fundowano wiele obiektów sakralnych. Niektóre z nich zostały zachowane.

W 1818 roku Bystrzyca przeszła pod panowanie Prus i stała się miastem powiatowym. W połowie XIX wieku nastąpiły gruntowne zmiany w układzie urbanistycznym miasta- została rozebrana Brama Kłodzka, przestała istnieć fosa miejska, uruchomiona została linia kolejowa. Była to już kolejna przebudowa Bystrzycy Kłodzkiej. Z tego okresu pochodzi podziwiany do dnia dzisiejszego ratusz wzorowany w stylu włoskich republik miejskich.

Ogromną zmianę przyniosła II wojna światowa. W 1945 roku rządy w mieście przejęły władze polskie.

Dziś Bystrzyca Kłodzka jest miejscem wielu zabytków będących wizytówką regionu. Miejscowa starówka wybudowana w oryginalnym stylu jest często porównywana do włoskiego Nemi i niemieckiego Rothenburga. Zwieńczeniem zabytkowych budowli jest otaczająca je malownicza panorama jaką charakteryzuje się cała Kotlina Kłodzka oraz wiele dostępnych szlaków turystycznych. Najciekawszym z nich jest oznaczona na zielono trasa przez Przełęcz Spaloną, Hutę i Starą Łomnicę do Gorzanowa. Także szlak żółty przez Starą Bystrzycę, Zalesie, Hutę i Pokrzywno do Polanicy Zdrój.

1) Muzeum Filumenistyczne – założone w 1964 roku w dawnym zborze ewangelickim. Muzeum współpracuje z fabryką zapałek Euromatch, znajdującą się również na terenie Bystrzycy.

2) Wieża Rycerska – została wzniesiona w 1580 r. jako element obwarowań miejskich. W roku 1608 została nakryta ostrosłupowym hełmem z cegieł. W 1843 r. wieża została przerobiona na dzwonnicę wzniesionego obok niej kościoła ewangelickiego.

3) Statua Trójcy Świętej – pochodzący z 1736 roku barokowy monument, autorstwa Antona Jörga, stojący na rynku w Bystrzycy Kłodzkiej. Pomnik był narzędziem propagandowym, mającym służyć umocnieniu wiary katolickiej i ideowej walce z protestantyzmem.

4) Kościół Św. Michała Archanioła – główna świątynia parafii św. Michała Archanioła. Kościół był wzmiankowany już w 1336 roku. Na przestrzeni wieków był wielokrotnie rozbudowywany.

5) Kościół Św. Floriana – zabytkowa kaplica pochodząca z 1725 r., położona na obrzeżach miasta, na Górze Parkowej.

6) Ratusz Miejski w Bystrzycy Kłodzkiej.

7) Figura Świętego Jana Nepomucena – Najprawdopodobniej druga najstarsza figura św. Jana Nepomucena w Polsce. Starszy od niej jest tylko posąg znajdujący się w Wierzbnej.

8) Pręgierz Bystrzyca Kłodzka – Umieszczony pośrodku Małego Rynku pręgierz z 1566 r., wykuty w piaskowcu, potwierdza dawne uprawnienia sądownicze miasta. Łaciński napis u podstawy „Deus impios punit” (Bóg karze bezbożników) do dziś przypomina mieszkańcom o konieczności dobrego sprawowania się.

9) Sanktuarium Maria Śnieżna – sanktuarium maryjne w późnobarokowym, górskim kościółku pochodzącym z końca XVIII wieku, znajdujące się pod szczytem góry Igliczna w Masywie Śnieżnika, nieopodal Międzygórza.